The following article has been taken from https://ps.edu/busy-pastor-know-developments-nt-textual-criticism-part-1-new-editions/ and published in Polish with the author's permission.

W tej serii trzech artykułów, dr Peter Gurry wyjaśnia bieżące postępy w dziedzinie krytyki tekstu Nowego Testamentu. Przeczytaj także część 2 i część 3.

Wstęp: Dlaczego to ma znaczenie?

Często gęsto pastorzy są zajęci. Oczekuje się od nich, że będą kompetentni w wielu dziedzinach, poczynając od głoszenia Słowa, poprzez doradztwo, zarządzanie budżetem, aż do starannego wykładu doktryny o Trójcy Przenajświętszej. Naprawdę ciężko jest za tym wszystkim nadążyć. W tym wpisie chciałbym pomóc tymże pastorom, wymieniając ostatnie postępy w dziedzinie krytyki tekstu Nowego Testamentu. W tych trzech wpisach przyjrzymy się, kolejno nowym wydaniom krytycznym, nowym metodom oraz nowym dostępnym zasobom. Jednak na samym początku warto pomówić o tym, dlaczego właściwie krytyka tekstu ma znaczenie.

Krytyka tekstu jest dziedziną, która ma na celu odtworzyć pierwotne brzmienie dzieła, którego oryginalne dokumenty zostały utracone. Krytyka tekstu jest potrzebna dla wszystkich 27 ksiąg Nowego Testamentu, gdyż żaden oryginalny dokument Nowego Testamentu nie ostał się do dzisiaj, a kopie, które dzisiaj posiadamy, różnią się pomiędzy sobą. Krytyka tekstu odgrywa kluczową role w posłudze duszpasterskiej (czy jesteśmy tego świadomi, czy też nie), gdyż nie możemy studiować, nauczać i stosować Biblii, gdy nie wiemy co jest w niej zapisane.

A więc, co nowego wydarzyło się w krytyce tekstu?

Nowe wydania krytyczne

Po pierwsze, w ostatnich kilku latach pojawiło się kilka nowych wydań greckiego Nowego Testamentu. Ostatnim jest Grecki Nowy Testament Tyndale House[1]. Jest to efekt trwającej ponad dekadę pracy grupy uczonych biblioteki Tyndale House w Cambridge, w Anglii, jednego z centrów badań biblistycznych. Charakterystycznym dla tego wydania jest podejście redaktorów, mianowicie opierane się na priorytecie pierwszych manuskryptów (dokumentów). W praktyce oznacza to, że starali się oni podążać za najwcześniejszymi dostępnymi manuskryptami nie tylko w odniesieniu do tekstu, lecz także do decyzji dotyczących akapitów, ortografii, czy nawet akcentów. Nie stosowali oni symboli krytycznych w tekście, nagłówków czy nawet myślników. W jego wyglądzie, tekst jest minimalistyczny. W wyniku tego tekst jest idealnie dostosowany do długiej lektury, a sama jego konstrukcja skłania do refleksji nad powszechnie przyjętymi założeniami odnośnie rozbijania łamania tekstu.

Po lewej tekst NA28, a po prawej grecki Nowy Testament Tyndale House, otwarty na pierwszych wierszach Ewangelii wg św. Jana

Dwoma innymi ważnymi wydaniami są: Nestle-Aland Novum Testamentum Graece 28. wydanie (NA28) oraz UBS Grecki Nowy Testament 5. wydanie (UBS5). Te dwa wydania od dawna stały się standardowymi wydaniami wśród uczonych, a także są one używane do poważnych badań egzegetycznych Nowego Testamentu[2]. Edycje te posiadają wspólny tekst właściwy, jednak różnią się w tym, ile informacji zawierają w aparacie krytycznym[3]. Główną różnicą pomiędzy najnowszymi wydaniami Nestle-Aland i UBS jest metodologia używana do ustalenia głównego tekstu.

W tzw. listach powszechnych (Jk, 1-2 P, 1-3 J, Jud), redaktorzy użyli nowej metody, wspomaganej przez komputer, pomagającej zrozumieć sposób w jaki tekst manuskryptów jest ze sobą powiązany oraz pomaga podejmować konsekwentniejsze decyzje. Metoda ta znana jest jako Metoda genealogiczna oparta o spójność wariantów[4] (ang. Coherence-Based Genealogical Method), w skrócie CBGM. Sama nazwa jest już skomplikowana, jednak jest to swego rodzaju kamień milowy w krytyce tekstu Nowego Testamentu. W wyniku zastosowania CBGM, tekst NA28 i UBS5 uległ zmianom w 33 miejscach w listach powszechnych. Kolejne zmiany w przyszłych wydaniach dotkną Dziejów Apostolskich[5].

Kaznodzieja posiadający starsze wydanie NA czy UBS, głoszący z listów powszechnych może chcieć wyposażyć się w nowsze wydanie, w związku z zaistniałymi zmianami. Alternatywnie, zakup Greckiego Nowego Testamentu Tyndale House może być świetna opcją, by w nowy sposób podejść do dobrze znanej księgi, tyle że w grece.

W następnym wpisie szczegółowiej się przyjrzę metodzie genealogicznej opartej o spójność wariantów (CBGM).

Przekład: Iwo Gontarz

Dalsza lektura:
 - Peter Gurry, Initial thoughts on the Tyndale House Greek New Testament [Wstępne przemyślenia o Greckim Nowym Testamencie Tyndale House], Evangelical Textual Criticism (13 listopada 2017)
 - Peter J. Williams, The NA28 is Here, But Don’t Scrap Your 27th Just Yet [NA28 już jest, ale nie pozbywaj się jeszcze wydania 27.], Marginalia Review of Books (29 stycznia 2013). Recenzja NA28, napisana przez jednego z redaktorów wydania Tyndale House.
 - pomocne zestawienie NA28 i UBS5 znajduje się na stronie Academic-Bible.com